Ngành lan Việt Nam và định hướng phát triển bền vững

Thực trạng thị trường lan hiện nay

Trong hai năm qua, đại dịch đã càn quét khốc liệt trên phạm vi toàn thế giới, gây ra nhiều tác động tiêu cực chưa từng có tiền lệ lên nền kinh tế thế giới và Việt Nam. Dịch bệnh cùng với việc thực hiện biện pháp giãn cách xã hội làm nhu cầu tiêu thụ hàng hóa sụt giảm mạnh.

Tuy nhiên, nếu như Covid-19 có thể đánh sập hàng nghìn loại hình kinh tế khác thì ngành lan gần như không bị ảnh hưởng quá nhiều, có chăng chỉ làm giảm số lượng giao dịch mang tính nhất thời. Các nhà vườn lớn không những không bán tháo mà đang tiếp tục tập trung đầu tư cây cho mùa hoa sang năm.

Đặc biệt, vào dịp cuối năm như hiện tại, các giao dịch về lan bắt đầu nhộn nhịp hơn, thị trường cũng có chiều hướng đi lên. Đây là một tín hiệu đáng mừng khi anh em chơi lan có thể có thêm nhiều cơ hội để giao lưu, trao đổi kinh nghiệm về trồng, chăm sóc lan cũng như làm kinh tế từ lan.

Với những thể hiện trong nhiều năm qua, không thể phủ nhận giá trị mà ngành lan mang lại. Nhiều người đến với lan đã làm giàu thành công, đem về nguồn thu nhập ổn định cho gia đình, cải thiện chất lượng cuộc sống, tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động. Bên cạnh đó, các giao dịch lan đã góp phần thúc đẩy nền kinh tế phát triển, tạo ra một “sân chơi” mới cho nhiều nhà đầu tư.

Đáng nói, mặc dù chịu nhiều ảnh hưởng của đại dịch, các chủ vườn lan vẫn tổ chức đấu giá hoa lan, tích cực tham gia các công tác thiện nguyện, ủng hộ cho những hoàn cảnh gặp khó khăn, đồng bào chịu ảnh hưởng của thiên tai, đóng góp trong công tác phòng chống dịch của Đảng và Nhà nước. Với những thành tựu đạt được, ngành lan đã chứng minh sức hút riêng và lợi ích chung dành cho xã hội.

Tuy nhiên, mọi vấn đề đều có mặt trái của nó. Thị trường lan phát triển và bùng nổ thì cũng kèm theo đó là những vụ lừa đảo bán cây sai, thổi giá, trộm cắp cây hoa lan. Điều này đã khiến nhiều người có những cái nhìn sai lệch, mất niềm tin vào ngành lan.

Hiện tại có thể thấy, sau những thăng trầm do hệ lụy từ phía các tội phạm lừa đảo mua bán lan thời gian qua thì đến nay ngành lan đã trở lại sự cân bằng vốn có. Từ sự cân bằng này thị trường lan sẽ đi vào ổn định hơn.

Hướng đến một ngành lan phát triển bền vững

Thời gian qua, những người tham gia ngành lan đã không ngừng nỗ lực để ngành lan nước ta từng bước được định hình, từ đó tạo đà phát triển lên tầm cao mới trong giai đoạn tiếp theo.

“Muốn đi nhanh thì đi một mình, muốn đi xa phải đi cùng nhau”. Để hướng đến một ngành lan phát triển bền vững, trước hết cần xây dựng một “mạng lưới” những hội, nhóm chuyên môn để cùng nhau thống nhất giá cả hoa lan, góp phần định hướng lại thị trường, ngăn chặn những hành vi lừa đảo của kẻ xấu.

Thời gian qua, nhiều hội, nhóm về lan đã được thành lập, là nơi gắn kết, lan tỏa đam mê, thúc đẩy tinh thần, niềm tin cho các nhà vườn. Đồng thời, thông qua các sự kiện về lan, các hội, nhóm đã tạo ra cơ hội để anh em trang bị thêm kiến thức về cách trồng, chăm sóc lan, chia sẻ cho nhau những loài lan đẹp, giá trị để tiếp tục nhân thêm nhiều giống.

Trong số những hội, nhóm về lan hoạt động tích cực, sôi nổi, có thể kể đến Hội Lan Var Hà Nội. Mặc dù thời gian hoạt động chưa lâu nhưng Hội là nơi nhiều người chơi lan Thủ đô lựa chọn để giao lưu, trao đổi, học hỏi những kinh nghiệm, kiến thức về lan.

Bên cạnh đó, Hội cũng có những đóng góp hết sức tích cực trong công tác từ thiện, giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn. Điều đó đã thể hiện rõ tinh thần đoàn kết, gắn bó, lá lành đùm lá rách cũng như tình cảm của các thành viên trong hội.

Vừa qua, Hội lan var Hà Nội đã tổ chức chương trình gặp mặt “Nối vòng tay lớn – Đoàn kết và phát triển” nhằm mục đích gắn kết, lan toả tình cảm, động viên tinh thần các hội viên vượt qua khó khăn của đại dịch, tiếp tục vững bước.

Đây không chỉ là một cuộc gặp gỡ nhiều nhân duyên đem lại niềm tin mới trong bối cảnh cuối năm nhiều biến động, khẳng định sức mạnh tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái của người Việt Nam mà đồng thời cũng chính là sự kiện ra mắt Hội Lan Var Hà Nội. Hội đã hoạt động rất tích cực trong thời gian vừa qua, tuy nhiên do tình hình dịch bệnh đến nay mới chính thức tổ chức lễ ra mắt.

Bên cạnh việc tăng cường thành lập các hội, nhóm, cần phải xác định giá trị cốt lõi của thị trường lan Việt Nam theo hướng phát triển bền vững, nỗ lực nâng cao giá trị, gìn giữ phát huy và bảo tồn nguồn gen quý của nước ta.

Hiện nay, ngành lan nước ta còn gặp nhiều hạn chế trong vấn đề này. Vốn là loài cây sinh trưởng chậm, lại đòi hỏi những điều kiện chăm sóc đặc biệt khi còn nhỏ nên quá trình chăm sóc lan có nhiều rủi ro, đi kèm với đó là rào cản về chi phí nuôi trồng cây. Vì vậy, việc tăng cường đầu tư, mở rộng các nghiên cứu để đưa ra các giải pháp bảo tồn nguồn gen lan hiệu quả là rất cần thiết.

Bảo tồn, phát triển nguồn gen các loài lan ở Việt Nam không chỉ có ý nghĩa khoa học, mà đây còn là cơ sở để chúng ta tái tạo lại một nguồn tài nguyên đang bị khai thác vô tội vạ.

Ngoài việc tăng cường số lượng các hội, nhóm và bảo tồn nguồn gen cho lan, để đưa ngành lan đi lên theo hướng bền vững, cần đưa ra các sáng kiến, đề xuất để thúc đẩy thị trường lan phát triển ở cả trong và ngoài nước, hướng đến việc tạo giá trị thặng dư kinh tế.

Trên thực tế, số lượng người tham gia thị trường lan ở nước ta còn hạn chế. Vì vậy, những người chơi lan nên tích cực trong việc lan tỏa niềm đam mê, thú chơi lan với nhiều người hơn nữa. Song song với đó, họ cần ưu tiên, đặt việc kinh doanh chân chính lên hàng đầu để kích cầu, tạo ra một thị trường cạnh tranh lành mạnh. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh xuất khẩu lan Việt Nam sang các nước khác, thu hút nhiều nhà đầu tư mới từ trong và ngoài nước để ngành lan Việt có thể vươn tầm thế giới.

Thời gian tới, hi vọng Nhà nước sẽ sớm công nhận và đưa ngành lan đi vào chính thống để việc kinh doanh được đảm bảo nhờ những cơ sở pháp lý, anh em chơi lan có thể hưởng và thực hiện các quyền, nghĩa vụ cơ bản của một người kinh doanh. Đây sẽ là tiền đề để ngành lan nước ta phát triển bền vững, trường tồn trong tương lai.