Những nhà khoa học vĩ đại từng 2 lần đoạt giải Nobel

Huyền Văn
Có 4 nhà khoa học đã từng 2 lần nhận giải thưởng Nobel cao quý là Frederick Sanger, Linus Pauling, John Bardeen và Marie Curie.

Giải Nobel là một tập các giải thưởng quốc tế được tổ chức trao thưởng hằng năm kể từ năm 1901 cho những cá nhân đạt thành tựu trong lĩnh vực vật lý, hoá học, y học, văn học, kinh tế và hòa bình; đặc biệt là giải hoà bình có thể được trao cho tổ chức hay cho cá nhân. Việc nhận giải thưởng Nobel là sự ghi nhận cao quý nhất đối với bất kỳ nhà khoa học nào.

Việc hai lần được vinh danh bởi Viện Hàn lâm Khoa học Thụy Điển là một vinh dự lớn, chứng tỏ sự đóng góp mang tính bước ngoặt của những nhà khoa học này cho nhân loại.

Marie Curie

Marie Curie là nhà vật lý học, nhà hóa học Pháp gốc Ba Lan, nổi tiếng toàn thế giới về việc nghiên cứu chất phóng xạ. Bà là người phụ nữ đầu tiên và cũng là duy nhất trên thế giới hai lần được nhận giải thưởng Nobel trong hai lĩnh vực khác nhau, được suy tôn là nữ bác học xuất sắc nhất trên toàn thế giới. Cuộc đời của Marie Curie là một câu chuyện thần kỳ, với rất nhiều sự tích vĩ đại.

Người đầu tiên trong lịch sử hai lần đạt giải Nobel (Vật lý và Hóa học) là Marie Skłodowska Curie.

Ban đầu, bà Curie không được đề cử cho giải Nobel Vật lý năm 1903. Lúc đó, Viện Hàn lâm Khoa học Pháp chỉ đề cử 2 ứng cử viên là chồng bà - ông Pierre Curie và Henri Becquerel.

"Nếu các vị muốn cân nhắc giải Nobel cho tôi, hãy xem xét cả công lao của vợ tôi vì nghiên cứu của chúng tôi về các vật thể phóng xạ. Bà ấy cũng có công rất lớn trong xác định trọng lượng nguyên tử của radium", ông Pierre Curie viết.

nlntv-marie-curie-3-5347f-1674259787.jpg
Marie Curie cống hiến cả cuộc đời cho khoa học (Ảnh tư liệu)

Bà Marie được thêm vào danh sách ứng cử viên. Và tháng 12/1903, ba nhà khoa học (Becquerel và vợ chồng Curie) đã được trao giải thưởng Nobel Hóa học danh giá.

Giải thưởng thứ hai của Marie Curie đến vào ngày 10/12/1911, 5 năm sau sự ra đi của bà trong một tai nạn giao thông.

Bà được trao giải "vì những đóng góp cho sự tiến bộ của hóa học với việc phát hiện ra radium và polonium", hai nguyên tố có tính phóng xạ cao hơn nhiều so với uranium (nguyên tố phóng xạ đầu tiên được biết đến).

Linus Pauling

Một trong những nhà khoa học vĩ đại nhất thế kỷ 20 và là nhà hóa học có ảnh hưởng nhất trong lịch sử, Linus Pauling là người duy nhất được trao hai giải thưởng Nobel không chia sẻ. Được biết đến như là cha đẻ của hóa học phân tử, những phát hiện của Pauling, trong lĩnh vực khoa học sinh học và y học đã cung cấp nền tảng cho công nghệ sinh học hiện đại.

Tám năm sau, chủ nghĩa hòa bình chống chiến tranh của ông tập trung chủ yếu vào việc chống lại vũ khí hạt nhân, đã mang về cho ông giải Nobel Hòa bình (1962).

nlntv-linus-carl-pauling-1674260019.jpg
Nhà khoa học Linus Pauling đạt giải Nobel Hóa học và Hòa bình (Ảnh: tư liệu)

Là một nhân vật nổi bật trong ngành hóa học thế kỷ 20, nhà khoa học người Mỹ này đã tạo cuộc cách mạng về cách nhìn nhận các phân tử bằng cách áp dụng cơ học lượng tử vào hóa học.

Ngoài ra, Pauling đã nghiên cứu kỹ lưỡng về liên kết hydro, protein và sự gấp nếp của chúng, cũng như tìm hiểu sâu về cấu trúc và chức năng của huyết sắc tố trong các tế bào hồng cầu vận chuyển oxy từ máu.

Vào cuối những năm 1940, lo sợ trước mối nguy hiểm mà một cuộc chiến tranh hạt nhân sẽ xảy ra cho nhân loại, ông đã soạn thảo một lời kêu gọi chấm dứt các vụ thử bom nguyên tử, cùng với lập luận rằng bụi phóng xạ từ mỗi vụ thử dưới lòng đất sẽ khiến hàng nghìn người chết và mắc bệnh ung thư.

Pauling đã thu thập chữ ký của hơn 8.000 nhà khoa học từ 49 quốc gia khác nhau. Chiến dịch của ông được ghi nhận khi Hiệp ước cấm thử vũ khí hạt nhân một phần được ký vào năm 1963.

John Bardee

Nhờ John Bardeen mà con người có thể nghe những bản nhạc trên đài phát thanh, xem TV, nói chuyện trên điện thoại di động hoặc thoải mái lướt Internet bằng máy tính và máy tính bảng.

nlntv-1674260215.jpg
John Bardeen đạt giải Nobel Vật lý 2 lần (Ảnh: tư liệu)

Bardeen là một kỹ sư điện tử và lấy bằng tiến sĩ Vật lý tại Đại học Princeton. Ở đó, ông nghiên cứu cấu trúc nguyên tử và tính chất của chất bán dẫn. Vài năm sau, ông cùng với nhà vật lý Walter Brattain phát triển bóng bán dẫn, loại bóng bán dẫn thay thế ống chân không trong vô số thiết bị điện tử, từ máy trợ thính đến tivi.

Phát minh này đã giúp ông đoạt giải Nobel Vật lý năm 1956. Từ chất bán dẫn, Bardeen đã có bước nhảy vọt trong việc nghiên cứu chất siêu dẫn, vật liệu dẫn dòng điện mà không có điện trở hoặc mất năng lượng.

Và chính mô hình lý thuyết về tính siêu dẫn đã giúp ông giành được giải thưởng Nobel lần thứ hai vào năm 1972.

Frederick Sanger

Frederick Sanger (1918 – 2013) là nhà hóa học người Anh. Ông là người đầu tiên giành Giải Nobel Hóa học tới 2 lần và đang là người duy nhất có thành tích này. Lần đầu tiên là vào năm 1958, ông giành giải này một mình. Lần thứ hai là vào năm 1980, ông chung giải thưởng với hai nhà hóa học người Mỹ đó là Paul Berg và Walter Gilbert. Năm 1958 ông giành giải nhờ những nghiên cứu làm sáng tỏ cấu trúc của protein, đặc biệt là insulin. Năm 1980, ông đoạt giải là vì có những đóng góp liên quan đến chuỗi axít nucleic.

nlntv-1674260312.jpeg
Frederick Sanger 2 lần đạt giải Nobel Hóa học (Ảnh: tư liệu)

Trên thực tế, chính ông là người đã xác định trình tự cơ bản của axit nucleic (adenine, guanine, uracil và cytosine).

Huyền Anh(TH)